De Maertelaere en Esperanto
Achille De Maertelaere was de Esperanto-beweging zeer genegen. Dat blijkt uit diverse bijdragen die hij voor Esperanto-tijdschriften heeft geleverd.
Wanneer precies hij 'toetreedt' tot de beweging is niet gekend. Een eerste vermelding vinden we in een portret van de stichter van Esperanto, L.L. Zamenhof. Het betreft een tekening rood krijttekening, getekend Aĥileo De Maertelaere en gedateerd 1913. Het portret is nu opgenomen in de collecties van het AMSAB.
In het maandelijks Belgisch tijdschrift Belga Esperantisto in 1921 schrijft L. Cogen een lang artikel over de twee oorlogsmonumenten van Bentos die in 1921 in Gent zijn ingehuldigd (één in de Sint-Salvatorstraat en één in de Gebroeders De Smetstraat).
Achilles De Maertelaere maakt later ook een portret van Zamenhof, de vader van Esperanto; het hangt nu in het Esperantomuseum in Wenen. Hij schenkt dit werk in 1929. Er is ook een tweede portret van Zamenhof (in een ovaal kader) dat door Bentos is geschilderd in opdracht van de Haagse Esperanto-afdeling, die het ook aan het museum geschonken zou hebben.
Er zijn verschillende bijdragen van Achilles De Maertelaere in Esperanto tijdschriften terug te vinden, over de taal, over een monument dat ter ere van Zamenhof ontworpen wordt, en hij publiceert enkele gedichten in Esperanto. Ook zal hij participeren en soms ook meewerken aan de organisatie van verschillende Esperanto-congressen in België.
Achilles De Maertelaere blijft bijdragen leveren tot in 1938. Nadien vinden we geen spoor meer terug van enige activiteit binnen de Esperanto-beweging.
Wel zal hij zijn hele leven lang zal op de revers van zijn vest de ster van de Esperantisten blijven dragen. Hieronder twee foto's van Achilles De Maertelaere, jong en oud, maar steeds met de ster van Esperanto.